Ordu'da Gezilmesi Gereken Tarihi Mekanlar Bölüm 1

Akoluk Köprüsü, Ulubey/ Ordu  Ordu ili, Ulubey ilçesi, Akoluk Köyü'nde bulunmaktadır. Köprü yapılan çalışmalar sonucunda tahmini olarak 150-200 yıllık bir köprüdür. Tarihi Ulubey Akoluk Köprüsü’nün Restorasyonuna 2012 yılında başlanılmış ve tamamlanmıştır. Restorasyon çalışması Samsun Karayolları 7.Bölge Müdürlüğü’nce yapılmıştır.   Atik İbrahim Paşa Cami, Altınordu/Ordu Ordu ili, Altınordu ilçesi, Selimiye Fevzi Çakmak caddesi'nde bulunmaktadır. Camii 1770 yılında Atik İbrahim Paşa tarafından kütük camii olarak inşa edilmiş fakat zaman içinde tahrip olması sebebiyle 1802 yılında tekrar inşa edilmiştir. Camii dikdörtgen planlı, iki şerefeli bir minaresi vardır. Camiinin en güzel kısmı barok tarzında yapılmış olan mihrabıdır.   Aziziye (Yalı) Camii, Altınordu/Ordu Ordu, Altınordu'da bulunmaktadır. Sultan Abdülaziz zamanında ahşap olarak yaptırılmış zaman içinde yıkılmaya başlayınca 1890 yılında Kadı Zade Hasan Efendi tarafından kesme ve moloz taş ile yeniden inşaa ettirilmiştir. Minberi oldukça eğimli ve yüksektir. Camii üç katlı olup pencere ve kapı kenarları ovaldir.   Başkotanı Köprüsü-Mesudiye/Ordu Mesudiye ve Kabadüz sınırı üzerinde bulunmaktadır. Melet ırmağının Mesudiye ilçesi ile Kabadüz ilçelerini birbirinden ayırdığı sınır üzerinde bulunan Başkotanı köprüsü, iki ilçe arasındaki yerleşim yerleri arasındaki ulaşımı sağlamaktadır. 1875-80 yılarına tahmini olarak tarihlendirilen köprü günümüze kadar varlığını sürdürmüş ve halen ulaşımda kullanılmaktadır.  İl genelinde benzer mimari anlayışta birkaç benzeri olsa da Başkotanı köprüsü 20 metreye yakın uzunluğu iki metre genişliği ve estetik yapısı vasfıyla diğerlerinden ayrılmaktadır. Yörede Başkotanı Deretam Köprüsü olarak bilinen ve asma köprü anlayışıyla tamamen ahşaptan inşa edilmiştir. Ordu – Çambaşı karayolunun yaklaşık 40 – 45. km.lerinde karayoluna güney yönde 150 metre mesafede yer almaktadır. Mesudiye İlçesinin Darıcabaşı ile Kabadüz ilçesinin Derinçay köylerini birleştiren köprü, aynı zamanda bu iki ilçenin tam sınırında yer almaktadır. Deretam köprüsü olarak adlandırılan ahşap köprü, Derinçay Köyünün Başkotana Mahallesine yakınlığından dolayı başkotana köprüsü olarak da bilinir.  K.T.V.K.B.K. ONAYI NO: Samsun K.T.V.K.B.K. 20.12.2003   Bolaman Kalesi ve Hazinedaroğlu Konağı- Fatsa/Ordu Ordu-Samsun karayolu üzerinde Bolaman Beldesi’nde yer almaktadır. Ordu – Bolaman arası 30 km dir. Fatsa – Bolaman 4km civarıdır. Fatsa ilçesi Bolaman beldesinde denize doğru hafifçe sokulan burun üzerinde, zincirleme bir şekilde inşa edilmiş kaledir. Gözetleme ve karakol görevi için iç ve dış olmak üzere iki bölümden oluşmuştur. İç kale kalenin batı ucunda yer almakta,çok yüksek duvarlardan oluşmuş, kesme taşlar kullanılmıştır, içinde bazilika planlı küçük bir şapel bulunmaktadır, iç kale üzerine 18. yüzyılda ahşap bir konak yapılmıştır. Kademoğlu Konağı olarak bilinen bu ev, iç kale üzerine çift cumbalı olarak yapılmıştır.  Bölgemizin sivil mimarlık örneğini teşkil eder.  T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından aslına uygun olarak onarılmıştır.     FATSA CINGIRT KALESİ  Ordu-Fatsa 33 km, Fatsa-Cıngırt Kalesi 5 km mesafededir. Yapraklı köyü sınırları içerisinde yer alan ‘’Cıngırt Kalesi‘’ Fatsa'ya 5 km. mesafe- Yapılan litreratür çalışmaları , M.Ö. 301-63 yılları arasında tek ya da çok sayıda kayaya oyulmuş tünel şeklinde , güvenli olarak suya ulaşabilen basamaklı tünellerin, bu tip kale yerleşmeleri için karakteristik olduğunu göstermektedir. 1.Derece arkeolojik sit alanıdır. Cıngırt Kalesinde 27 Temmuz -26 Agustos 2012 tarihleri arasında Müze Müdürlüğü Başkanlığında Gazi Üniversitesi Öğretim üyesi Yrd.Doç.Dr. Ayşe Erol danışmanlığında 8 kişiden oluşan uzman ekip tarafından kurtarma kazısı yapılmıştır.   BOZUKKALE (COTYORA)  Ordu, Altınordu Merkeze 2 km mesafededir. Ordu ili’nin ilk kuruluş yeri olarak bilinen Cotyora ( Kot Türklerinin yurdu) Kod Yurdu halk arasında Bozukkale, yapılan araştırmalara göre Bizanslılarca XI. yüzyılda yapılan küçük bir gözetleme kulesi olduğu anlaşılmıştır. Ordu-Samsun karayolu üzerinde il merkezine 2 km mesafede deniz kenarındadır. 2. derece arkeolojik SİT alanı olarak tescillidir.   Çamaş Hisarbey Köyü Kaya Mezarı, Çamaş/Ordu Ordu-Çamaş arası 53 km dir. Çamaş ilçesi Hisarbey Köyünde bulunmaktadır. Ulaşım Çamaş ilesinden kolaylıkla sağlanmaktadır. Çamaş İlçesi, Hisarbey Bey Köyü, Çevlik Gölü Mevkiinde yer almaktadır. Girişin üst kısmında kabartma olarak üçgen alınlık şeklinde süsleme yapılmıştır.  Çamaş ilçesi Hisarbey Köyü Çemlik Köyü Mevkii 434 nolu parselde kayıtlı taşınmaz üzerinde yer almaktadır. Girişin üst kısmında kabartma olarak üçgen alınlık şeklinde süsleme yapılmıştır. Girişin ön kısmı ana kaya kenarından 40 cm içeri oyularak vurgulanmıştır. Karye yakın dikdörtgen planlı mezar odasında seki yer olmaktadır. Girişin sağındaki sekinin üzerinde 40 cm yüksekliğinde 45 cm genişliğinde bir niş bulunmaktadır. Mezar girişinin dış ön tarafında 55 x 130 cm ölçülerinde 20 cm derinliğinde ana kayaya oyulmuş lahit teknesine benzer bir bölüm bulunmakla beraber işlevinin ne olduğu tam olarak anlaşılmamıştır.   Çayır Camii, Çaybaşı/Ordu Çaybaşı Çayır Camii, İkizce - Çaybaşı yolu üzerinde ve Çaybaşı’na 4 km. mesafede İçeribükü köyü'nde bulunmaktadır. Ulaşım Çaybaşı ilçemize asfalt yolla sağlanmaktadır.  Güney istikametinde bulunan Kargalı Ahşap Camisiyle bire bir benzerlik taşır. Bu caminin de ne zaman ve kim tarafından yapıldığı belli değildir. Avluda bulunan çeşmede H. 1281 ve 1288 tarihleri işlenmiştir. Miladi 1864-65 ile 1871 yıllarına karşılık düşen bu tarihler, caminin ve şadırvanın inşa edildiği tarihler olabilir. Çaybaşı Ahşap camileri ve Çayır Camii Çaybaşı ilçesinde bulunan 4 ahşap cami yapım tekniği bakımından benzerlikler taşımaktadır. Ayrıca her biri yerleşim alanlarının sınırına yani köylerin kesiştiği noktalara kurulmuşlardır. Minareleri yoktur. Hepsi de Cuma namazına yönelik işlevleri nedeniyle Cuma Camisi olarak inşa edilmiş ve Kargılı Ahşap Camii dışında hepsi kullanılmaktadır.   Çifte Hamam, Ünye/Ordu Ordu ili, Ünye ilçesi, Kaladere mahallesinde yer almaktadır. Soğukluk ve sıcaklık mekânlarından oluşmuş, dikdörtgen planlıdır. Kesme taş kullanmış ve iki büyük kubbe ile örtülmüştür.    Delikkaya Kaya Mezarı, Altınordu/Ordu Ordu ili, Altınordu ilçesi, Delikkaya Kaya Mezarları il merkezine10 km mesafedeki Delikkaya köyü sınırları içerisinde bulunur. Tek odalı, sütunsuz ve alınlıklı ve çift sütunlu girişe sahip, 3 kaya mezarı mevcuttur. Delikkaya Köyü’ne adını veren kayalıkların doğusunda yer almaktadır. Mezarın yer aldığı kayalık yerden yaklaşık 40 m. yüksekliktedir. Anıtsal bir görüntüye sahip olan mezara, sarp ve dik kayalığın tam ortasına gelecek kısma yapıldığından ulaşılamamaktadır.   Dikenlice Kaya Mezarı, Gürgentepe/Ordu Ordu ili, Gürgentepe ilçesi, Dikenlice köyü sınırları içerisinde bulunmaktadır.  Ordu - Gürgentepe arası mesafe 50 km'dir. Dikenlice kaya mezarlarında,  kayalıklara oyulmuş 15 adet  kaya mezarı bulunmaktadır.  Mezarlar tek odalı olup içerisinde ölünün konulduğu sekiler  vardır.   Düz Mahalle Kilisesi (OBB Tiyatrosu), Altınordu/Ordu Ordu ili, Altınordu ilçesi, Düzmahalle, Sinema Sokakta bulunan Kilise 19.yy. ikinci yarısından sonra Rumlar tarafından yapılmıştır. Dikdörtgen planlı, ön taraflarında beşik kemerler bulunmaktadır. Duvarlar gri renkli taşlardan yapılmıştır. Bir süre itfaiye binası olarak hizmet verdikten sonra restore edilerek 75. Yıl Cumhuriyet Sahnesi olarak hizmete açılmıştır. Ordu Büyükşehir Belediyesi Tiyatro Binası olarak hizmet vermektedir.    Efirli Camii ve Mezarlığı, Perşembe/Ordu Ordu ili Perşembe arasında Efirli Köyü mevkiinde 6km’sinde bulunmaktadır. Ulaşım asfalt yolla sağlanmaktadır. Ordu ili, Perşembe ilçemizin Efirli Köyü sahil kesiminde bulunmaktadır. Camiinin kitabesine göre 150 yıllık bir geçmişi bulunmaktadır. Tek şerefeli minaresi olan camiinin mihrab ve iç kapısı orijinaldir.   Emir Yakup Kümbeti, Tepealan-Korgan/Ordu Ordu ili, Korgan ilçesi, Tepealan, Koçcuağar Köyü sınırları içerisinde bulunmaktadır. Danişment Gazi'nin komutanlarından olan Emir Yakup, 1105 yılında Türkler ile Trabzon Devleti arasında geçen savaşta esir edilmiştir. Burada 900 senelik büyük bir şehit mezarlığı vardır. Eskipazar Büyük Hamam, Altınordu/Ordu Ordu ili, Altınordu ilçesi, Eskipazar (Bayrambey) Mahallesinde bulunmaktadır. Eskipazar Büyük Hamam 16.yy yapılmış bir eserdir. Eskipazar Camiinin güney tarafında yer alır. Soğuk, ılık ve sıcak olmak üzere üç kısımdan oluşur. Eskipazar Büyük Hamamın dışı  moloz taş , içi ise düzgün yontma taştan yapılmıştır. Örtüde kubbe ve tonoz kullanılmıştır. Restorasyon çalışmalarına Kültür ve Turizm Bakanlığımızca tamamlanmıştır.    Eskipazar Küçük Hamam, Altınordu/Ordu Ordu ili, Altınordu ilçesi, Eskipazar (Bayrambey) Mahallesinde bulunmaktadır. Eskipazar Küçük Hamam 18.yy yapılmış bir eserdir. Eskipazar Camiinin kuzeydoğusunda bulunmaktadır. Tek bir kare mekan ile su haznesinden oluşmaktadır.   Gençağa Kalesi, İkizce/Ordu  Orduili, İkizce ilçesi arası  92 km'dir. İkizce - Ünye arası  30 km'dir. Ulaşım asfalt yolla kolaylıkla sağlanmaktadır. İlimiz İkizce ilçesi Karlıtepe köyü sınırlarında sarp bir kaya kütlesi üzerinde yer almaktadır. Fazla hasar görmemiştir. 13. yüzyılda Hacıemiroğulları Beyliği zamanında yapılmıştır. Temaşa imkanı yüksek bir kaledir. 1. derece doğal ve arkeolojik SİT alanı olarak ilan edilmiştir.   Gölköy Kalesi, Gölköy/Ordu Ordu  -Gölköy ilçesi arası uzaklık 63 km'dir.  Gölköy Kalesi, Kale mahallesinde yer alır. Tek kapılı geniş alana sahip olarak inşaa edilmiştir.  İlçeye hakim durumda, gözetleme ve savunmaya elverişli olarak yapılmıştır. Kale girişinin solunda silindir şekilli bir burç ve gözetleme kulesi yer almaktadır.   Göller Köyü Kalesi, Çatalpınar/Ordu Ordu - Çatalpınar 55 km dir. Göller Köyü Kalesi Çatalpınar ilçesi Göller Köyünde bulunmaktadır. Çevreye hakim kayalıklar üzerinde kurulmuş olup, sur kalıntıları, sarnıç ve yerleşim izlerine rastlanılmaktadır.  Killik Kayası, Akkaya Antik Yerleşmesi, Bolaman Vadisi, Elmalı Köyü şifalı suyu diğer bazı önemli unsurlardandır.   Kaleköy Kalesi, Mesudiye/Ordu Ordu - Mesudiye ilçesi arası 108 km'dir.  Mesudiye merkeze 6 km mesafede Kaleköy sınırları içerisinde bulunmaktadır.  Ulaşım asfalt yolla sağlanmaktadır. Üç kümbet kalıntısı ve kaya mezarları vardır. 14. yüzyılda yapıldığı bilinmekte olup, eski mezar  taşları mevcuttur. Büyük sur duvarları , kümbet kalıntıları ve tarihi mezarlardan oluşan kalıntılar bulunmaktadır.   Kaleköy Kalesi Kaya Mezarları, Ünye/Ordu İlçe merkezinin 7km kadar kuzeydoğusunda, Kale Köyü sınırları içinde yer alan Ünye Kalesi’nin güneydoğusunda ve etek kısmındaki kayaya oyulmuştur. Kayaya düzgün bir şekilde oyulmuş olan mezarın girişi Dor düzenli Yunan tapınakları formunda düzenlenmiştir.  Genel görüntüsü ve işçiliği itibariyle Bölgenin Hellenistik Dönem sanatını en iyi yansıtan kaya mezarıdır. Tepe akroterinde gücü simgeleyen arslan kabartması tahrip olmuştur. Köşe akroterlerinden birinde kanatlarını açık pozisyonunda bir kartal kabartması bulunmaktadır. Diğer  köşe akroteri oldukça tahrip olduğundan üzerindeki betimleme tespit edilememiştir. Üçgen alınlıklı kaya mezarının alınlığında antitetik iki figür olduğu düşünülmektedir ancak tahribattan dolayı kesin olarak tespit edilememiştir. Alınlığın alt bölümünde 7 adet triglyph ve bunların arasında 6 adet methop bulunmaktadır. Methoplarda betimleme yapılmamıştır. Giriş açıklığının önü, ön oda tarzında yapılmış olup bu bölümün yanları iç bükey kavislidir. Girişin ve ön oda tarzındaki bölümün yan yüzlerinde, ortaçağda, mezarın dini amaçlı olarak kullanıldığı dönemde yapılmış fresklere ait kalıntılar görülmektedir. NOT: Oldukça yüksekte olan mezara çıkılamadığından dıştan görüldüğü kadarı ile tanımlanmıştır. Kalenin etek kısmı oyularak yapılmıştır. Girişi antik grek tapınaklarındaki gibi alınlık formunda düzenlenmiş, yanları iç bükeydir kavislidir, iç kısımlarına freskler bulunmaktadır. Helenistik döneme ait vadi boyunca birçok mezara rastlanır.